Ngày ấy, mỗi khi mẹ đi bán về, quà quê của mẹ cho tôi là những gói xôi đậu đen béo ngậy, những trái bắp luộc nóng hổi, khi thì những viên kẹo trái cây đủ mùi. Nhưng bao giờ cũng vậy, trong giỏ của mẹ luôn có gói cốm dẹp thơm lừng. Biết tôi thích cốm dẹp, mẹ thường chừa cho con gái yêu gói cốm cuối cùng dù khách có hỏi mua. Vị cốm mẹ trộn thật tuyệt và khó quên!

Cốm dẹp là loại nếp non thơm ngon được giã dẹp, khi ăn chỉ cần trộn với nước dừa, ít đường và cơm dừa mềm mại được mẹ tự tay cào bằng dụng cụ tự chế. Khi ăn, cái hương nếp còn vương mùi cám chưa được chuốt sạch tạo nên một hương vị đặc biệt, hương của quê, hương của lúa, hương của sự lao động vất vả của những người quê sẽ hòa huyện với sự ngòn ngọt của tinh bột hòa tan nơi đầu lưỡi, sự mềm mại ngon trong của miếng cơm dừa đã tạo nên món cốm dẹp đặc trưng của miền sông nước, món vừa ngon vừa rẽ lót lòng cho ngững lao động nghèo ở nông thôn.

Để làm món này, mẹ đã dùng cái nắp chai nước ngọt đóng vào một đầu cây sau đó mẹ tiến hành bào. Dừa được chọn phải là loại dừa rám, không quá cứng thì khi ăn mới không bị khô xỡi trong miệng. Từng miếng cơm dừa trắng, mềm nũng nịu thi nhau chen ra trên tay mẹ. Tôi thấy lạ lẫm nên giành làm với mẹ nhưng chỉ bào được vài cái thì tay đã mõi nhừ, rồi chóng chán, tôi bỏ đi chơi. Thế mà mẹ, mẹ vẫn bào hết miếng dừa này đến miếng dừa khác, giờ khi về già mẹ thường đau nhức cả tay cũng vì thế, vì tôi.





Vì tôi mẹ chẳng ngại nhọc nhằn, sớm khuya làm lụng. Thế mà khi lớn lên tôi luôn muốn bay ra khỏi thế giới của mẹ, luôn tìm cơ hội để tiến thân, tiến xa, xa mãi để giờ tôi quay quắt thèm nghe ai đó rao “ai… cốm… dẹp… hôn…?” để tìm lại hương xưa, để thấy lại dáng người còm cõi với thau cốm nặng trĩu trên đỉnh đầu, tìm lại tiếng rao đã nuôi lớn tôi hay chỉ đơn thuần được nghe tiếng của mẹ, gần mẹ.

Nguyễn Thị Thu Hiền